1234567891011121314151617181920 10-sinf Ona tili fanidan online olimpiada №1 10-sinf o'quvchilari uchun ona tili fanidan online olimpiada savollari 1-variant Test savollari soni: 20 ta Bajarish uchun ajratilgan vaqt: 60 daqiqa Sizga omad yor bo'lsin! Barcha ma'lumotlarni to'g'ri kiriting. Berilgan gap haqidagi to‘g‘ri fikrni aniqlang. Quyosh nurlarini qishloqning serfayz ko‘chalariga ayamay sochadi, onda-sonda bolalarning kulgilari quloqqa chalinadi, katta chinor ostidagi shirinso‘z qizaloqning mayin kuylashi bahoriy kayfiyatga ko‘rk bag‘ishlaydi. Sifat darajalarining ikki xil turi qatnashgan. Sifatlarning tuzilishiga ko‘ra faqat bir turi qatnashgan. Sifatlar aniqlovchi va hol bo‘lib kelgan. Faqat asliy sifatlar ishtirok etgan. Imloviy jihatdan TO‘G‘RI yozilgan so‘zlarni aniqlang. hujumkor, hashorat, me’yor ohangrabo, tadqiqot, abadul-abad tarjimayi hol, ma’shuqa, xonish ma’naviyat, yangidan-yangi, charog‘on Ushbu qit’ada haqidagi to‘g‘ri hukmni toping. Tengri xonin ochuq aqida qilib, Xalqdin ro‘zi istagan gumroh Uyladurkim tengiz qirog‘inda Ro‘za ochmoqqa qozg‘oy choh. Xalqning roziligini topmagan odam gunohkor bo‘lishi bayon etilgan. Ro‘za tutilganda dengiz suvidan emas, choh qazib ichilgan suv afzalligi aytilgan. Yaratgandan emas, boshqalardan umidvor bo‘lish noshukurlik ekanligi aytilgan. Inson har qanday holatda ham shoshmasdan ish tutishi kerakligi ta’kidlangan. Quyidagi so‘zlardan qaysi biri arxaik so‘zga misol bo‘la oladi? qozi mujgon bek cho‘ri Sharof Boshbekovning “Temir xotin” tragediyasida Alomat tilidan: “Bayram kunlari rayondagi namoyishdan bayroqcha ko‘tarib o‘tganingizga xursand bo‘lib yuraverasiz. Majlislarda qo‘l ko‘tarish-u, chapak chalishni bilasiz, boshqa baloni ham bilmaysiz! Ko‘pincha o‘sha majlisda nima hal bo‘layotganini tushunmaysiz!” − deya asar qahramoni ruhiyati talqin qilinadi. Ushbu suhbat matnida muallifning qanday badiiy maqsadi ifodalangan? Muallif Alomatni mana shunday teran fikrlari, benuqson fazilatlari, mehnatkashligi, odobi, aql va zakovatda erkaklar bilan teng bo‘la olishi bilan o‘zbek ayollariga o‘rnak qilib ko‘rsatmoqchi bo‘ladi. Muallif Qo‘chqor misolida oddiy qishloq aholisi siyosiy savodxonlik darajasining pastligi, ularning kelajak haqidagi tasavvurlarining sayozligi achinarli hol ekanligini aytmoqchi bo‘ladi. Muallif Alomat misolida robotlar insonlardan aql va salohiyatda har qancha ustun bo‘lmasin, ular insonlarning asl his-tuyg‘ularini, shodlik va quvonch hissini tuya olmasligini ta’kidlagan. Muallif Qo‘chqor misolida hayotning asl zavq-u shavqini, bayramlarning asl shukuhini his qila olmaydigan omi qishloq aholisini tanqid ostiga oladi. Qaysi gapdagi nuqtalar o‘rniga so‘z yasovchi, lug‘aviy shakl yasovchi va sintaktik shakl yasovchi qo‘shimchalar mos keladi? Har bir inson katta bo‘l… kimgadir suyanishni emas, aksincha, suyan… bo‘lish… o‘ylashi kerak. O‘zbekistonda ta’lim tizimini ko‘tarmas ekanmiz, aslo ko‘zla… maqsad… erisha olmay… . Vatanni rivojlantir… uchun har bir kasb egalari o‘z ishlari… mukammal bilib, yangiliklardan xabardor bo‘l…lari kerak. Bizning yurtimiz… dunyoga tani…gan insonlar bir necha soha ilmlari… mukkamal bilgan. Uilyam Shekspir qalamiga mansub “Hamlet” fojiasi voqealari qaysi javobda xato berilgan? Ilon chaqib vafot vafot etgan Hamletning otasining taxtini Klavdiy egallaydi. Poloniyning o‘g‘li Laert Hamletni duelga chaqiradi va sal yaralansa ham, o‘lishi uchun qilichini zaharlab qo‘yadi. Arvoh Hamletni otasining ayanchli o‘limi uchun xiyonatkor amakisidan qasos olishga da’vat etadi. Hamlet onasining xonasida gilam ortida bekinib turgan Poloniyni o‘ldirib qo‘yadi. El qochsa birovdin, el yomoni bil oni, Ahvolida idbor nishoni bil oni, Fe’l ichra ulus baloyi joni bil oni Olam elining yamon yamoni bil oni Ushbu ruboiy haqidagi to‘g‘ri ma’lumotni toping. Mutlaq qofiya qo‘llangan. a, a, b, a tarzda qofiyalangan. Radif qo‘llanmagan. i unlisi raviy bo‘lib kelgan. Qaysi gapda ko‘plik qo‘shimchasi(-lar)ning qo‘llanishi bilan bog‘liq uslubiy xato mavjud? Musobaqada qatnashgan o‘ntacha bolalar ma’muriyat tomonidan taqdirlandi. Sening bu gaplaringdan boshlarim og‘rib ketdi. Bu qizlardan kelgusida Nodiralar, Zulfiyalar chiqadi. Bu kishi oqsuyaklar: biz gapirsak, boshlari og‘rib qoladi. Qaysi gapda nutqning sofligiga putur yetkazuvchi birlik – varvarizm qo‘llangan? Endi foydasi yo‘q, uje kech qoldik. Menga qara, megajin, bu yerga hiding ham kelmasin. Man amaqimni himoya qimimanmi? Ikkala avtomobilni ham “shapka”siz oldim. Chingiz Aytmatovning “Asrga tatigulik kun” romani qahramoni Jo‘lomon obrazi haqida berilgan to‘g‘ri ma’lumotni toping. Faqatgina jismoniy qo‘rquv tufayligina o‘z xo‘jayiniga sadoqat bilan xizmat qiladigan, ich-ichidan o‘z yaqinlari yoniga qaytishni istasa ham, buni sirtiga chiqara olmaydigan kishi. Zo‘ravonlik tufayli o‘zligidan ayrilgan, shuning uchun atrofda bo‘layotgan voqealarni idrok qila olmaydigan, xotirasidan mahrum bo‘lgan shaxs. Bo‘layotgan hodisalarni kech anglaydigan, ammo qo‘lidan hech qanday ish kelmaydigan, shuning uchun qullikni afzal biladigan kishi. Osoyishta hayotni sevadigan, shuning uchun atrofdagi voqealarni ataylab bilmaslikka oladigan, ularga o‘zining hech qanday aloqasi yo‘qday tutadigan shaxs. Gapdagi ko‘p nuqta o‘rniga mazmun va grammatik jihatdan mos keluvchi yordamchi so‘zni qo‘ying. Ota-onangga cheksiz xizmatda bo‘l, … bu ish senga armon bo‘lmasin. ya’ni toki balki chunki Uyushgan bo‘lak va kiritma qatnashgan bog‘langan qo‘shma gapni aniqlang. Tinchlik bizning eng bebaho va doimiy boyligimizdir, shuning uchun uni, albatta, qadrlashimiz kerak, hurmatli o‘quvchilar. Qiziq, sadaning tagida na qorovul, na rais bor, qizil choynak bilan to‘ntarib qo‘yilgan piyola esa raisning uzoqqa ketmaganini ko‘rsatardi. To‘g‘ri, insonning aqli uni yorug‘likka eltadi, lekin bir olim: “Inson aqli bilan atomni kashf etdi va bu bilan eng qabih ishga qo‘l urdi”, − deganida haq edi. Bizning qadimiy va go‘zal diyorimiz nafaqat Sharq, balki jahon sivilizatsiyasi beshiklaridan biri ekanligi, o‘ylaymanki, bugun keng jamoatchilik uchun sir emas. Sodda gap berilgan qatorni toping. Zamon bilan hamnafas bo‘ling va boshqalardan bir qadam oldin yuring. Zamon bilan hamnafas bo‘ling, shunda boshqalardan bir qadam oldin yurasiz. Zamon bilan hamnafas bo‘lganlar boshqalardan bir qadam oldin yurishadi. Shuni bilingki, zamon bilan hamnafas bo‘lganlar boshqalardan bir qadam oldin yurishadi. Qaysi gapda so‘z yasovchi, lug‘aviy shakl yasovchi va sintaktik shakl yasovchi qo‘shimchalar ta’sirida fonetik o‘zgarishga uchragan so‘zlar qatnashgan? ) Dimog‘imga shunday xushbo‘y rayhon hidi urildi-yu, o‘zimni yashargandek his qildim. Senikidek mehnatkash ishchilarning o‘rnini kim ham egallay olar edi, birodarim? ) Onam bundan ham og‘ir kunlarimda meni issiq bag‘rida asragan edi. Do‘stlarim bilan tog‘ga borganimda bu qizargan nafis gullarni sen uchun bittalab tergandim. Quyidagi qaysi gapda qo‘llangan tortmoq so‘zi jalb etmoq, o‘ziga qaratmoq ma’nosida qo‘llangan? Haligi xotin uyalganidanmi boshidagi oq doka ro‘molini yuziga tortib, qo‘ya ber deganday boshini silkitdi. Teplovoz so‘nggi marta qichqirib, sostavni tortib ketdi. Quyosh, toza havo, tiniq zangori osmon ko‘zlarni beixtiyor tortardi. Hotamjon otining ayil-pushtanini qaytadan mahkamlab tortdi. Qaysi qatorda zidlik munosabati aks etgan bog‘lovchisiz qo‘shma gap berilgan? Men fikrimni aniq tushuntirishga harakat qilyapman – siz uni eshitishni xohlamayapsiz. Yaxshidan bog‘ qoladi, yomondan esa dog‘ qoladi. Kishini tabiat vujudga keltiradi, ammo uni jamiyat kamol toptiradi. Ruboiyni ichida o‘qidi, yuzini tabassum qopladi. Gap haqida berilgan XATO hukmni toping. Osoyishta iyun tonglaridan biri edi. Kuchli dovul boshlandi. Noma’lum va notinch dengiz shovqinidan, mavhumlikdan vahimaga tushar edim. Nihoyat, yerni – Alyaskaning janubiy sohilini ko‘rgan dengizchilarning quvonchli suroni eshitildi. Egalar bir xil turkum bilan ifodalangan. Vositasiz to‘ldiruvchi ajratilgan. Vositali to‘ldiruvchi uyushgan. Egasi ma’lum gap ishtirok etgan. Ushbu gapda qatnashgan olmoshlar haqida XATO ma’lumot berilgan javobni aniqlang. Necha bu falak solg‘usi g‘urbatqa meni, Har lahza tugangusiz mashaqqatqa meni. Ne chora qilay, netayki, Tengri go‘yo Mehnatni menga yaratdi, mehnatqa − meni. Olmoshning uch ma’no guruhiga oid so‘zlar qatnashgan. Olmoshning tuzilishiga ko‘ra faqat bir turi qatnashgan. Bosh va ikkinchi darajali bo‘lak vazifasini bajargan olmoshlar qatnashgan. Shaxsga ishora qiluvchi yoki shaxs o‘rnida qo‘llanuvchi olmoshlar ishtirok etgan. Ushbu baytda qo‘llangan badiiy san’atlarni toping. Solib borma meni, ey Yusufi husn, Bukun Ya’qubtek bayt ul-hazanda 1) talmeh, 2) tazod, 3) nido, 4) istiora, 5) tashbeh faqat 1, 2, 5 1, 2, 3, 5 faqat 1, 4, 5 1, 3, 4, 5 Facebook Twitter VKontakte 0% Перезапустить тест